विश्वव्यापी ठूलो दिन: बर्डिंग (Global Big Day Birding)

जीव, जनावर तथा चराहरूले मान्छेलाई सधैँ अचम्म पार्ने गरेका छन्। घरपालुवा पशुपक्षींसँग त मान्छेको भावनात्मक सम्बन्ध भइहाल्छ। कतिपय मान्छे जंगलजंगल डुलेर जीवजनावर हेर्न रूचाउँछन्। तीमध्ये कति त चरा हेरेर रमाउने पनि हुन्छन्। धेरै अगाडि देखिनै मान्छेले आफूले देखेका नयाँ...

विश्वमा लोप मानिएको डोडो चरा नेपालमा फेला पर्‍यो।

सबै भन्दा प्रख्यात मानिएको तर हाल धर्ति बाट लोप भैसकेको ठानिएको डोडो चरा केही दिन अगाडि नेपालमा फेला परेको छ । चितुवाको अध्ययन गर्नका लागी सुदुरपश्चिम प्रदेशको बैतडीमा जिल्लामा राखिएको क्यामरा ट्र्यापमा सो चरालाई अध्ययनकर्ताहरुले देखेका थिए । डोडो चरा लाई फेला पार्ने...

हाइड्रोजन, हिलियम र सूर्यको ऊर्जा

त्रिभुवन विश्वविद्यालय पढ्दा कहिले काहीँ केही कारण बस कक्षा नहुँदा हामी साथीभाइ जम्मा भई घाम ताप्न बस्थ्यौ। मौका मिले बदाम र सुन्तला नि खाइ हाल्थ्यौ। नेपालमा यसै पनि पारीलो घाम लागेको देखे कि जसको मनमा नि घाम ताप्दै सुन्तला र बदाम खान पाए हुन्थ्यो झैँ भई हाल्छ। त्यही...

के हो त डिएनए?

डिएनएबारे निकै सुनिन्छ । कसैको आमा–बाबु पत्ता लगाउन पनि डिएनए गर्ने प्रचलन विश्वभर छ । तर, यसको काम र यो कसरी सन्तानमा सर्छ भन्ने कुरा धेरैलाई जानकारी नहुन सक्छ ।   डिएनए अर्थात् डिएनएको पूरा रूप डाइअक्सिराइबो न्युक्लिक एसिड हो । यो एकप्रकारको जटिल अणु हो । जसले...

जेम्स वेब टेलिस्कोप, ब्रह्माण्ड र विज्ञान

  मानवजाती आफैं सोच्नसक्ने भएदेखि हामी कहाँबाट आयौँ? कसरी आयौँ? भन्ने जिज्ञासा राख्दै आएको पाइन्छ। अहिलेपनि धेरैलाई यस्तो जिज्ञासा हुने गर्दछ। इतिहासका पानामा नाम लेख्ने दार्शनिक तथा वैज्ञानिकले ब्रह्माण्डको उत्पत्ति र गुणबारे आफ्ना विचार दिएकै छन्।...